Όλοι έχουμε πιάσει τον εαυτό μας αρκετές φορές να χρησημοποιεί το brand name μίας συγκεκρειμένης φίρμας για κάποιο προϊόν ή αντικείμενο αντί να το αποκαλέσει με το όνομά του.Αυτό επικρατεί κυρίως λόγω καινοτομίας μίας εταιρείας που φαίρνει πρώτη ένα ολοκαίνουριο προϊόν ή απλώς για χάρη συντομίας.Μάλιστα κάποιες φορές το brand name έχει περάσει τόσο έντονα στο μυαλό που μπορεί να μην ξέρουμε καν πως ονομάζεται κανονικά το εν λόγο προϊόν ή αντικείμενο.Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Βιτάμ αντί μαργαρίνη
Το Βιτάμ πρωτοκυκλοφόρησε το 1947 από την ΕΛΑΪΣ και ήταν η πρώτη στερεά λιπαρή ουσία που αποτελούνταν αποκλειστικά από φυτικά λιπαρά και έκτοτε αντικατέστησε σε μεγάλο βαθμό το βούτυρο που ούτως η αλλιώς τότε βρισκόταν σε έλλειψη λόγο Β'Παγκοσμίου πολέμου.Ήταν τόσο μεγάλη η επανάσταση που έφερε στην διατροφή των ελλήνων που το όνομα Βιτάμ έγινε συνώνυμο της λέξης Μαργαρίνη ή φυτικό βούτυρο.Αλήθεια έχετε ακούσει ποτέ κανέναν να το λέει "μαργαρίνη"?Εγώ πάντως όχι.
Βετέξ αντί σπογγοπετσέτα
Το Wettex πρωτοκυκλοφόρησε το 1949 στην Σουηδία.Αμέσως έγινε τόσο δημοφιλές που κανείς δεν το αποκαλεί "σπογγοπετσέτα" όπως κανονικά ονομάζεται(μάλιστα οι περισσότεροι δεν ξέρουν καν την συγκεκρειμένη λέξη),αλλά οι πάντες το ξέρουν ως "Βετέξ"(αν και κανονικά ονομάζεται Βέτεξ-τονίζεται στην 1η συλλαβή)
Μερέντα αντί πραλίνα φουντουκιού
Η αυθεντική μερέντα κυκλοφόρησε το 1946 από τον "Παυλίδη" και αμέσως έγινε αγαπημένη λιχουδιά των μικρών παιδιών ενώ η σύνθεσή της με φουντούκια και γάλα εξασφάλιζε και κάποια θρεπτική αξία και έτσι και τα παιδιά έγλυφαν τα δάχτυλά τους,αλλά και οι μανάδες ήταν ήσυχες ότι τα παιδιά τους έτρωγαν κάτι θρεπτικό.Για αρκετά χρόνια η Merenda ήταν μονοπώλιο.Οι υπόλοιπες μάρκες (nutella,nucrema κτλ.) κυκλοφόρησαν πολύ αργότερα.Έτσι απο γενιά σε γενιά πέρασε η συνήθεια να αποκαλείται μερέντα οποιοδείποτε προϊόν επάλειψης με βάση την πραλίνα φουντουκιού
Tide αντί σκόνη πλυσίματος
Το 1960 ήρθε στην ελλάδα ο αμερικάνικος κολοσσός P&G, φέρονοντας μαζί και το πρώτο συνθετικό απορρυπαντικό σε σκόνη,το Tide.Αρχικά κυκλοφόρησε ως απορρυπαντικό γενικής χρήσης που μπορούσε να χρησημοποιηθεί παντού(ρούχα,πιάτα,σφουγγάρισμα,τουαλέτα κτλ.) αφού τότε δεν υπήρχαν ένα εκατομμύριο διαφορετικά απορρυπαντικά ,το κάθε ένα εξειδικευμένο για διαφορετική χρήση, όπως σήμερα.Πριν το Tide είχαν κυκλοφορήσει και άλλες σκόνες όπως το Κλίν,αλλά αυτά ήταν απλώς σαπούνια σε σκόνη.Το Tide είχε πρωτοποριακή σύνθεση που δεν βασιζόταν στο σαπούνι,αλλά σε συνθετικές ουσίες όπως τα τασιενεργά και το ενεργό οξυγόνο με αποτέλεσμα να καθαρίζει σε βάθος δύσκολους λεκέδες που το σαπούνι δεν μπορούσε να βγάλει και να διαλύεται χωρίς να αφήνει κατάλοιπα στα ρούχα.Έκανε τόσο μεγάλο πάταγο που όλες οι παλιές νοικοκυρές αλλά και αρκετοί νεότεροι όταν λένε "τάϊντ" ενννοούν οποιαδείποτε σκόνη πλυσίματος για το χέρι.Όλοι μας έχουμε ακούσει την γιαγιά ή την μάνα μας να λέει "πάω να πάρω τάϊντ για το χέρι" και τελικά να φέρνει ένα Rol ή OMO.Αντίθετα,οι σκόνες πλυντηρίου(Skip,Ariel,Dixan κτλ.) κυκλοφόρησαν όλες την ίδια περίοδο,τέλη 10ετίας του '60(όταν ήρθαν τα πρώτα αυτόματα πλυντήρια στην Ελλάδα) και έτσι δεν επικράτησε να χρησημοποιούμε μία μάρκα για να αποκαλούμε έτσι όλες τις σκόνες πλυντηρίου.
Άζαξ αντί υγρό καθαρισμού τζαμιών
To πρώτο AZAX γενικής χρήσεως κυκλοφόρησε από την Colgate-Palmolive το 1965 με το όνομα "άσπρος σίφουνας".To 1968 to ΑΖΑΧ έφερε το πρώτο υγρό καθαριστικό τζαμιών που δεν χρειαζόταν ξέπλυμα και μέ ένα ψέκασμα έκανε τα τζάμια "αόρατα".Έτσι άλλαξε ριζικά ο τρόπος που καθαρίζονταν τα τζάμια,αφού μέχρι τότε ο μοναδικός τρόπος να καθαριστούν ήταν να πλυθούν με σαπόυνι και νερό.Αργότερα βγήκαν απο ανταγωνιστικές εταιρείες και άλλα παρόμοια προϊόντα όπως το Forte,αλλά η δύναμη της συνήθειας μας επιβάλει να αποκαλούμε Άζαξ οποιοδείποτε καθαριστικό τζαμιών
Πάμπερς/Μπεϊμπιλίνο αντί βρεφικές πάνες μίας χρήσεως
Tα Pampers πρωτοεμφανίστηκαν το 1961 από την πολυεθνική P&G(η ίδια εταιρεία που έφερε και το tide).Ήταν παγκόσμια καινοτομία αφού πρόκειται για τις πρώτες πάνες μίας χρήσεως(disposable diapers) που απάλλαξε τους γονείς από την υποχρέωση να πλένουν συνεχώς υφασμάτινες πάνες.Έτσι το όνομα Pampers έγινε παγκοσμίως συνώνυμο της βρεφικής πάνας.Παράληλλα,μετά από λίγα χρόνια η ελληνική εταιρεία "ΜΕΓΑ" έφερε τις πάνες Babylino οι οποίες ήταν οι πρώτες ελληνικές πάνες μίας χρήσεως.Έτσι έως και σήμερα είναι συχνό φαινόμενο οποιαδείποτε πάνα να αποκαλείται "πάμπερς","παμπεράκι" ή "μπεϊμπιλίνο".
Jeep αντί τετρακίνητο όχημα
H αμερικάνικη εταιρεία Jeep παράγει από το 1945 αποκλειστικά τετρακίνητα οχήματα βαρέων βαρών.Αρκετά από αυτά χρησημοποιούνται και ως στρατιωτικά οχήματα.Πρόκειται για την παλιότερη βιομηχανία τετρακίνητων οχημάτων.Γι αυτόν τον λόγο και αρκετές φορές λέμε τζιπάκια όλα τα τετρακίνητα αυτοκίνητα ακόμη κι αν δεν είναι Jeep.
Black & Decker αντί ηλεκτρικό δράπανο
H Black and Decker είναι η μεγαλύτερ εταιρεία ηλεκτρικών εργαλείων παγκοσμίως.Έχει την έδρα της στο Maryland της Αμερικής και δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα από το 1910.Αργότερα επεκτάθηκε και στην παραγωγή οικιακών μικροσυσκευών (π.χ. σκουπάκια), αλλά το όνομα Black & Decker παρέμεινε πάντα συνυφασμένο με τα ηλεκτρικά εργαλεία και ιδιαίτερα με τα τρυπάνια.Έτσι εδώ και αρκετά χρόνια όταν λέμε "Μπλακεντέκερ"(έτσι,μονοκόμματο,ως μία λέξη) εννοούμε τρυπάνι.
Stirella αντί σύστημα σιδερώματος
"Τη στιρέλλα,τη στιρέλλα" φώναζε ο Κωστέτσος σε γνωστή διαφήμιση της δεκαετίας του '90.Πρόκειται για το πρώτο σύστημα σιδερώματος με ξεχωριστή μονάδα παραγωγής ατμού που κυκλοφόρησε την δεκαετία του '80 από την ιταλική εταιρεία Delonghi.Έτσι το όνομα Stirella με τον καιρό έγινε συνώνυμο για οποιοδείποτε σύστημα σιδερώματος με γεννήτρια ατμού.
Φελιζόλ αντί διογκωμένη πολυστερίνη
Ξέρατε ότι το πασίγνωστο "φελιζόλ" δεν είναι παρά μία εμπορική ονομασία?Ναι,ναι όσο και αν σας φαίνεται απίστευτο φελιζολ δεν είναι η κανονική ονομασία αυτού του καταπληκτικού υλικού αλλά έτσι ονομαζόταν η εταιρεία που το έφερε πρώτο στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του '50.Αν δεν πιστέυετε,ιδού η απόδειξη:
http://www.felizol.gr/
Πάω στοίχημα ότι θα πέσετε ακόμα περισσότερο από τα σύννεφα αν μάθετε ότι η κανονική ονομασία του υλικού είναι "διογκωμένη πολυστερίνη"(στα αγγλικά "Styrofoam").
Βιτάμ αντί μαργαρίνη
Το Βιτάμ πρωτοκυκλοφόρησε το 1947 από την ΕΛΑΪΣ και ήταν η πρώτη στερεά λιπαρή ουσία που αποτελούνταν αποκλειστικά από φυτικά λιπαρά και έκτοτε αντικατέστησε σε μεγάλο βαθμό το βούτυρο που ούτως η αλλιώς τότε βρισκόταν σε έλλειψη λόγο Β'Παγκοσμίου πολέμου.Ήταν τόσο μεγάλη η επανάσταση που έφερε στην διατροφή των ελλήνων που το όνομα Βιτάμ έγινε συνώνυμο της λέξης Μαργαρίνη ή φυτικό βούτυρο.Αλήθεια έχετε ακούσει ποτέ κανέναν να το λέει "μαργαρίνη"?Εγώ πάντως όχι.
Βετέξ αντί σπογγοπετσέτα
Το Wettex πρωτοκυκλοφόρησε το 1949 στην Σουηδία.Αμέσως έγινε τόσο δημοφιλές που κανείς δεν το αποκαλεί "σπογγοπετσέτα" όπως κανονικά ονομάζεται(μάλιστα οι περισσότεροι δεν ξέρουν καν την συγκεκρειμένη λέξη),αλλά οι πάντες το ξέρουν ως "Βετέξ"(αν και κανονικά ονομάζεται Βέτεξ-τονίζεται στην 1η συλλαβή)
Μερέντα αντί πραλίνα φουντουκιού
Η αυθεντική μερέντα κυκλοφόρησε το 1946 από τον "Παυλίδη" και αμέσως έγινε αγαπημένη λιχουδιά των μικρών παιδιών ενώ η σύνθεσή της με φουντούκια και γάλα εξασφάλιζε και κάποια θρεπτική αξία και έτσι και τα παιδιά έγλυφαν τα δάχτυλά τους,αλλά και οι μανάδες ήταν ήσυχες ότι τα παιδιά τους έτρωγαν κάτι θρεπτικό.Για αρκετά χρόνια η Merenda ήταν μονοπώλιο.Οι υπόλοιπες μάρκες (nutella,nucrema κτλ.) κυκλοφόρησαν πολύ αργότερα.Έτσι απο γενιά σε γενιά πέρασε η συνήθεια να αποκαλείται μερέντα οποιοδείποτε προϊόν επάλειψης με βάση την πραλίνα φουντουκιού
Tide αντί σκόνη πλυσίματος
Το 1960 ήρθε στην ελλάδα ο αμερικάνικος κολοσσός P&G, φέρονοντας μαζί και το πρώτο συνθετικό απορρυπαντικό σε σκόνη,το Tide.Αρχικά κυκλοφόρησε ως απορρυπαντικό γενικής χρήσης που μπορούσε να χρησημοποιηθεί παντού(ρούχα,πιάτα,σφουγγάρισμα,τουαλέτα κτλ.) αφού τότε δεν υπήρχαν ένα εκατομμύριο διαφορετικά απορρυπαντικά ,το κάθε ένα εξειδικευμένο για διαφορετική χρήση, όπως σήμερα.Πριν το Tide είχαν κυκλοφορήσει και άλλες σκόνες όπως το Κλίν,αλλά αυτά ήταν απλώς σαπούνια σε σκόνη.Το Tide είχε πρωτοποριακή σύνθεση που δεν βασιζόταν στο σαπούνι,αλλά σε συνθετικές ουσίες όπως τα τασιενεργά και το ενεργό οξυγόνο με αποτέλεσμα να καθαρίζει σε βάθος δύσκολους λεκέδες που το σαπούνι δεν μπορούσε να βγάλει και να διαλύεται χωρίς να αφήνει κατάλοιπα στα ρούχα.Έκανε τόσο μεγάλο πάταγο που όλες οι παλιές νοικοκυρές αλλά και αρκετοί νεότεροι όταν λένε "τάϊντ" ενννοούν οποιαδείποτε σκόνη πλυσίματος για το χέρι.Όλοι μας έχουμε ακούσει την γιαγιά ή την μάνα μας να λέει "πάω να πάρω τάϊντ για το χέρι" και τελικά να φέρνει ένα Rol ή OMO.Αντίθετα,οι σκόνες πλυντηρίου(Skip,Ariel,Dixan κτλ.) κυκλοφόρησαν όλες την ίδια περίοδο,τέλη 10ετίας του '60(όταν ήρθαν τα πρώτα αυτόματα πλυντήρια στην Ελλάδα) και έτσι δεν επικράτησε να χρησημοποιούμε μία μάρκα για να αποκαλούμε έτσι όλες τις σκόνες πλυντηρίου.
Άζαξ αντί υγρό καθαρισμού τζαμιών
To πρώτο AZAX γενικής χρήσεως κυκλοφόρησε από την Colgate-Palmolive το 1965 με το όνομα "άσπρος σίφουνας".To 1968 to ΑΖΑΧ έφερε το πρώτο υγρό καθαριστικό τζαμιών που δεν χρειαζόταν ξέπλυμα και μέ ένα ψέκασμα έκανε τα τζάμια "αόρατα".Έτσι άλλαξε ριζικά ο τρόπος που καθαρίζονταν τα τζάμια,αφού μέχρι τότε ο μοναδικός τρόπος να καθαριστούν ήταν να πλυθούν με σαπόυνι και νερό.Αργότερα βγήκαν απο ανταγωνιστικές εταιρείες και άλλα παρόμοια προϊόντα όπως το Forte,αλλά η δύναμη της συνήθειας μας επιβάλει να αποκαλούμε Άζαξ οποιοδείποτε καθαριστικό τζαμιών
Πάμπερς/Μπεϊμπιλίνο αντί βρεφικές πάνες μίας χρήσεως
Tα Pampers πρωτοεμφανίστηκαν το 1961 από την πολυεθνική P&G(η ίδια εταιρεία που έφερε και το tide).Ήταν παγκόσμια καινοτομία αφού πρόκειται για τις πρώτες πάνες μίας χρήσεως(disposable diapers) που απάλλαξε τους γονείς από την υποχρέωση να πλένουν συνεχώς υφασμάτινες πάνες.Έτσι το όνομα Pampers έγινε παγκοσμίως συνώνυμο της βρεφικής πάνας.Παράληλλα,μετά από λίγα χρόνια η ελληνική εταιρεία "ΜΕΓΑ" έφερε τις πάνες Babylino οι οποίες ήταν οι πρώτες ελληνικές πάνες μίας χρήσεως.Έτσι έως και σήμερα είναι συχνό φαινόμενο οποιαδείποτε πάνα να αποκαλείται "πάμπερς","παμπεράκι" ή "μπεϊμπιλίνο".
Jeep αντί τετρακίνητο όχημα
H αμερικάνικη εταιρεία Jeep παράγει από το 1945 αποκλειστικά τετρακίνητα οχήματα βαρέων βαρών.Αρκετά από αυτά χρησημοποιούνται και ως στρατιωτικά οχήματα.Πρόκειται για την παλιότερη βιομηχανία τετρακίνητων οχημάτων.Γι αυτόν τον λόγο και αρκετές φορές λέμε τζιπάκια όλα τα τετρακίνητα αυτοκίνητα ακόμη κι αν δεν είναι Jeep.
Black & Decker αντί ηλεκτρικό δράπανο
H Black and Decker είναι η μεγαλύτερ εταιρεία ηλεκτρικών εργαλείων παγκοσμίως.Έχει την έδρα της στο Maryland της Αμερικής και δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα από το 1910.Αργότερα επεκτάθηκε και στην παραγωγή οικιακών μικροσυσκευών (π.χ. σκουπάκια), αλλά το όνομα Black & Decker παρέμεινε πάντα συνυφασμένο με τα ηλεκτρικά εργαλεία και ιδιαίτερα με τα τρυπάνια.Έτσι εδώ και αρκετά χρόνια όταν λέμε "Μπλακεντέκερ"(έτσι,μονοκόμματο,ως μία λέξη) εννοούμε τρυπάνι.
Stirella αντί σύστημα σιδερώματος
"Τη στιρέλλα,τη στιρέλλα" φώναζε ο Κωστέτσος σε γνωστή διαφήμιση της δεκαετίας του '90.Πρόκειται για το πρώτο σύστημα σιδερώματος με ξεχωριστή μονάδα παραγωγής ατμού που κυκλοφόρησε την δεκαετία του '80 από την ιταλική εταιρεία Delonghi.Έτσι το όνομα Stirella με τον καιρό έγινε συνώνυμο για οποιοδείποτε σύστημα σιδερώματος με γεννήτρια ατμού.
Φελιζόλ αντί διογκωμένη πολυστερίνη
Ξέρατε ότι το πασίγνωστο "φελιζόλ" δεν είναι παρά μία εμπορική ονομασία?Ναι,ναι όσο και αν σας φαίνεται απίστευτο φελιζολ δεν είναι η κανονική ονομασία αυτού του καταπληκτικού υλικού αλλά έτσι ονομαζόταν η εταιρεία που το έφερε πρώτο στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του '50.Αν δεν πιστέυετε,ιδού η απόδειξη:
http://www.felizol.gr/
Πάω στοίχημα ότι θα πέσετε ακόμα περισσότερο από τα σύννεφα αν μάθετε ότι η κανονική ονομασία του υλικού είναι "διογκωμένη πολυστερίνη"(στα αγγλικά "Styrofoam").
