Φτάσαμε επιτέλους στην μαγική περίοδο των Χριστουγέννων και και κάθε χρόνο τέτοιον καιρό με πιάνει μία γλυκιά νοσταλγία από τα Χριστούγεννα των παιδικών μου χρόνων.Εγώ ως «παιδί των ‘90s» δυστυχώς δεν είχα την ευκαιρία να ζήσω Χριστούγεννα στην νοσταλγική και ρομαντική εποχή των 80s,όμως ακόμα και την δεκαετία του ’90 υπήρχε μία μαγεία,αυτό που λέμε «Το πνέυμα των Χριστουγέννων», που από τις αρχές της 10ετίας του 2000 άρχισε να εξασθενεί και σήμερα έχει σχεδόν εξαφανιστεί..Ίσως βέβαια να φταίει και η ηλικία,αφού ένα αθώο παιδικό μυαλό γεμάτο φαντασία αντιλαμβάναται διαφορετικά τις γιορτές από ένα ορθολογιστικό ενήλικο μυαλο,όμως αντικειμενικά είναι σίγουρο ότι οι γιορτές πριν από 20 χρόνια ήταν αρκετά διαφορετικές απ’ότι σήμερα.Ας δούμε μερικά πράγματα και συνήθειες από τα Χριστούγεννα του άλλοτε που δεν υπάρχουν σήμερα.
Ασημένια χριστουγεννιάτικα δέντρα και γιρλάντες
Τις δεκαετίες του 80 και του 90 ήταν πολύ της μόδας τα χριστουγεννιάτικα δέντρα χρώματος ασημί ή χρυσού αντί για το κλασσικό πράσινο.Λίγο κιτς κατα την γνώμη μου,αλλά έδιναν μία πιο «λαμπερή» νότα.Φυσικά υπήρχαν και οι ασορτί γιρλάντες που έμπαιναν γύρω από καθρέφτες,παράθυρα ή έπιπλα,ενώ στην κορυφή αντί για το καθιερωμένο αστέρι συνηθιζόταν να μπαίνει ένα κωνικό στολίδι που ονομαζόταν «κορυφή».Δεν θα παραλείψω να αναφέρω και ότι τα περισσότερα δέντρα ήταν επιτραπέζια,αρκετά μικρότερα από τα σημερινά και τα μεγάλα δέντρα θεωρούνταν πολυτέλεια.Ψάχνοντας τις παλιές φωτογραφίες των οικογενειακών άλμπουμ σίγουρα θα δείτε σε κάποια φωτογραφία να φιγουράρει ένα τέτοιο δέντρο.Επίσεις τότε ο στολισμός ήταν οικογενειακή υπόθεση και εμείς περιμέναμε πως και πως να φέρουν οι γονείς μας το δέντρο απ’το πατάρι ή το υπόγειο για να το στολίσουμε.Σήμερα τα περισσότερα ,πορωμένα μέχρι αηδίας με τα κινητά και τα tablets,πιτσιρίκια αδιαφορούν παγερα για τους χριστουγεννιάτικους στολισμούς.Εκτός αν πρόκειται για εικονικό δέντρο στην οθόνη του smartphone.
Ψέυτικο χιόνι,μουσικά λαμπάκια και μπάλες που σπάνε
Εκτός από τα δέντρα,παλιότερα ήταν αρκετά διαφορετική και η γενικότερη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση.Κάτω απ’το δέντρο συνηθιζόταν να μπαίνει ψέυτικο χιόνι(ένα υλικό σαν βαμβάκι).Τα χρωματιστά λαμπάκια ήταν αρκετά διαφορετικά από τα σημερινά.Ήταν αρκετά πιο μεγάλα και συνήθως έπαιζαν και χριστουγεννιάτικη μουσική.Επάνω στην πλαστική προγραμματιστική μονάδα είχαν μία ροδέλα με την οποία μπορούσε κανείς να αυξομειώσει την ένταση της μουσικής.Έχω πάρα πολλά χρόνια να δώ να κυκλοφορούν τέτοια λαμπάκια.Επίσεις οι περισσότερες χριστουγεννιάτικες μπάλες δεν ήταν πλαστικές αλλά ήταν φτιαγμένες από ένα υλικό σαν γυαλί και αν δεν πρόσεχες και σου έπεφτε μία μπάλα κάτω καθώς στόλιζες το δέντρο,γινόταν θρύψαλα.
Πλουσιοπάροχα τραπέζια
Και τι δεν έβρισκες στα γιορτινά τραπέζια των παλιότερων χρόνων.Γεμιστή γαλοπούλα,χοιρινή τηγανιά,σουφλέ ζυμαρικών,τουλάχιστων 3 ειδών σαλάτες,ποικιλίες αλλαντικών,γαλλικά τυριά,κουραμπιέδες,μελομακάρονα,γαλακτομπούρεκο,δίπλες ήταν μόνο μερικά από τα εδέσματα από τα οποία αποτελούνταν ένα εορταστικό τραπέζι των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς και φυσικά το κρασί έρεε άφθονο.Τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση και η λιτότητα έχουν ψαλιδίσει αρκετά το budget του γιορτινού τραπεζιού το οποίο πλέον είναι αρκετά πιο απλό και λιτό με πολύ λιγότερα πιάτα.και η πατροπαράδοτη γεμιστή γαλοπούλα έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από πιο απλά και έυκολα πιάτα όπως το ψητό χοιρινό.
Κάλαντα
Εκείνες τις εποχές,το πρωί της παραμονής Χριστουγέννων ή Πρωτοχρονιάς όλες οι γειτονιές γέμιζαν με χαρούμενες φωνές και τρίγωνα.,και ο μποναμάς ήταν διόλου ευκαταφρόνητο ποσό.Εμείς ως πιτσιρικάδες συνήθως ξεκινούσαμε γύρω στις 7 η ώρα το πρωί.Αρχικά ξεκινούσαμε απο τα καταστήματα που συνήθως ήταν ανοιχτά από νωρίς το πρωί,προκειμένου να αποφύγουμε τα πρωινά μπινελίκια από όσους ακόμα κοιμόντουσαν.Στην συνέχεια παίρναμε σβάρνα τις πολυκατοικίες.Αν ήμασταν μεγάλη παρέα πάνω από 4 ατόμων,σπάγαμε σε 2 παρέες προκειμένου να διπλασιάσουμε τον μποναμά.Αφού μεσημέριαζε και ακούγαμε απ’τους περισσότερους το γνωστό «μας τα’παν άλλοι»,μαζευόμασταν στο σπίτι κάποιου από την παρέα για την μοιρασιά.Αν κάναμε αρκετά γερή μπάζα, το απόγευμα ακουλουθούσαν ψώνια.Μάλιστα νιώθαμε διπλή ευχαρίστηση όταν ψωνίζαμε με τα λεφτά από τα κάλαντα διότι νιώθαμε ότι αυτά τα λεφτά τα δουλέψαμε,τα βγάλαμε με τον ιδρώτα μας σε αντίθεση με το χαρτζιλίκι που το παίρναμε έτοιμο χωρίς να «μοχθήσουμε».Τώρα με μεγάλη μου λύπη διαπιστώνω ότι κάθε χρόνο όλο και λιγότερα παιδάκια βγαίνουν να πούν τα κάλαντα.Λίγο ο φόβος των γονιών να αφήσουν τα παιδιά να κυκλοφορήσουν μόνα τους στους δρόμους με χρήματα (τόσα ακούγονται για συμμορίες που κλέβουν λεφτά από τα κάλαντα),λίγο η μιζέρια και η οικονομική κρίση που έχει κάνει τους περισσότερους να δίνουν ψίχουλα ή να μην ανοίγουν καν στα πιτσιρίκια,και πολύ φοβάμαι ότι σε λίγα χρόνια το έθιμο αυτό θα έχει περάσει οριστικά στο χρονοντούλαπο του παρελθόντος.
Ζωντανά εορταστικά shows
Τις παραμονές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αν έμενες σπίτι δεν ήξερες ποιο σόου να πρωτοδείς.Όλα σχεδόν τα κανάλια είχαν ολοζώντανο πρόγραμμα με άφθονη μουσική,χορό και παιχνίδια.Τώρα τα περισσότερα κανάλια δεν έχουν καν εορταστικά shows και αρκούνται στην προβολή ταινιών και μαγνητοσκοπημένων προγραμμάτων από μπουζουκτζίδικα.Τα μόνα σόου που έχουν απομείνει είναι κάτι κονσέρβες τύπου “Στην υγειά μας” που έχουν γυριστεί ίσως και 1 μήνα πριν,ενώ για την αλλαγή της χρονιάς τα περισσότερα κανάλια απλώς συνδέονται με Σύνταγμα για κανένα 10λεπτο ίσα ίσα για την αντίστροφη μέτρηση και την ομιλία του δημάρχου, και στην συνέχεια επιστρέφουν στις κονσέρβες τους.
Ελληνικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια
Παλιά την περίοδο των γιορτών άκουγες παντού το “Καλήν ημέραν άρχοντες”,το “Πάει ο παλιός ο χρόνος”,το “Αρχή μηνιά αρχή χρονιά”,το “Χιόνια στο καμπαναριό” ,το "Χριστούγεννα πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του χρόνου" και άλλα ελληνικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια .και μάλιστα τα είχαμε και σε κασέτες τις οποίας ακούγαμε ξανά και ξανά.Τώρα έχουν αντικατασταθεί από το “Jingle bells”,το “Last Christmas”,το “All I want for Christmas is you”,το “Santa claus is coming to town”,το “White Christmas”και άλλες επιτυχίες της αμερικάνικης seasonal pop μουσικής που ακούγονται κατά κόρον στην τηλεόραση,στο ραδιόφωνο και στα μαγαζιά .Τα ελληνικά κάλαντα τείνουν να ξεχαστούν εντελώς.To μόνο αθάνατο ελληνικό χριστουγεννιάτικο τραγούδι που συνεχίζει να ακούγεται μέχρι και σήμερα είναι το «Χριστούγεννα» της Δέσποινας Βανδής.
Παιχνίδια για δώρα
Πραγματικά νιώθω αρκετά τυχερός που έζησα στην εποχή που παίρναμε παιχνίδια για χριστουγεννιάτικα δώρα.Νιώθαμε τρισευτυχισμένοι με ένα τηλεκατευθυνόμενο αυτοκινητάκι,ένα επιτραπέζιο,ένα τραινάκι ή ένα σετ playmobil,αφού βέβαια είχε προηγηθεί το καθιερωμένο γράμμα στον ΄Αη Βασίλη.Αργότερα όταν μεγαλώσαμε λίγο, το γράμμα στον Άη Βασίλη αντικαταστάθηκε από οικογενειακές βόλτες στα παιχνιδάδικα όπου διαλέγαμε από μόνοι μας τα παιχνίδια που θέλαμε.Σήμερα ο Άγιος Βασίλης θα πρέπει να κάνει επιδρομή στα Public ή τα Media markt προκειμένου να ικανοποιήσει τις επιθυμίες των παιδιών αφού τόσο τα μικρότερα όσο και τα μεγαλύτερα παιδιά ζητάνε επίμονα smartphones,tablets ή παιχνιδοκονσόλες.Τα κλασσικά παιχνίδια είναι πολύ uncool και ξεπερασμένα για τα γούστα τους.Παλιότερα τέτοιον καιρό η τηλεόραση κατακλυζόταν από διαφημίσεις παιχνιδιών.Τώρα οι παιχνιδοβιομηχανίες προκειμένου να επιβιώσουν στην νέα τάξη πραγμάτων το έχουν γυρίσει σε ηλεκτρονικά παιχνίδια,αφού τα περισσότερα κλασσικά παιχνίδια μένουν στα αζήτητα.Το μόνο συναίσθημα από τότε που παραμένει ανεξίτηλο μέχρι και στα σημερινά παιδιά είναι εκείνη η τεράστια ξενέρα που νιώθαμε όταν κάποιος (μακρινός συνήθως) συγγενής μας έφερνε για δώρο βιβλίο.
Χρόνια σας πολλά, καλές γιορτές και έυχομαι το πνέυμα των Χριστουγέννων να σας αγγίξει έστω και λίγο.
Χρόνια σας πολλά, καλές γιορτές και έυχομαι το πνέυμα των Χριστουγέννων να σας αγγίξει έστω και λίγο.
