Πλύσιμο σε χαμηλές θερμοκρασίες:Μας ωφελεί ή μας βλάπτει?(Μέρος 1ο)

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι όλο και περισσότερος κόσμος προτιμάει να πλένει σε χαμηλές θερμοκρασίες που δεν ξεπερνούν τους 40 °C ακόμη και για τα λευκά ρούχα.Η τάση αυτή είναι παγκόσμια και σε αρκετές χώρες προτιμούν να πλένουν ακόμη και με κρύο νερό.Αυτό οφείλεται τόσο στην συνεχή προώθηση της οικολογικής συνήδεισης και την συνεχή υπενθύμιση ότι για το καλό του περιβάλλοντος αλλά και της τσέπης μας θα πρέπει να μειώσουμε δραματικά την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας όσο και στην βελτίωση της σύνθεσης των απορρυπαντικών που καθιστούν μη απαραίτητη την χρήση των υψηλών θερμοκρασιών.Ομως καθαρίζουν τα ρούχα εξίσου καλά?Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Πρίν εμφανιστούν τα πλυντήρια,οι νοικοκυρές προκειμένου να εξασφαλίσουν υγιεινή καθαριότητα έβραζαν τα ρούχα.Όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα πλήρως αυτόματα πλυντήρια την δεκαετία του 60,όλα είχαν πρόγραμμα βρασμού 95-100 °C.Το πρόγραμμα αυτό ήταν το πιό δημοφιλές και χρησημοποιούνταν σε όλα σχεδόν τα ρούχα.Ακόμη και τα χρωματιστά πλένονταν στην υψηλότερη δυνατή θερμοκρασία που μπορούσαν να αντέξουν(60 °C)Τα τότε απορρυπαντικά δεν ήταν τίποτε άλλο παρά σαπούνι σε σκόνη,οπότε η υψηλή θερμοκρασία ήταν απαραίτητη για την καθαριότητα των ρούχων.Οι συνεχείς βρασμοί ταλαιπωρούσαν τα υφάσματα και έτσι τα ρούχα είχαν λιγότερο χρόνο ζωής,αλλά ο βρασμός ήταν ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί πραγματική καθαριότητα.


Στα τέλη της δεκαετίας του '70 όμως ήρθε η επανάσταση στην τεχνολογία των απορρυπαντικών.Εμφανίστηκαν τα πρώτα βιολογικά απορρυπαντικά,απορρυπαντικά δηλαδί που περιείχαν ένα επιπλέον συστατικό:Τα ένζυμα.Τα ένζυμα είναι στην ουσία οργανικές ενώσεις πρωτεϊνικής βάσεως που διασπούν συγκεκρειμένες ουσίες όπως πρωτεΐνες,υδατάνθρακες,λίπη κτλ,έτσι μπορούν να διασπάσουν έυκολα τα διάφορα δομικά στοιχεία της βρωμιάς και των λεκέδων των ρούχων.Η δράση τους ξεκινάει από χαμηλές θερμοκρασίες(30-40 °),έτσι ο βρασμός των ρούχων δεν είναι πλέον αναγκαίος προκειμένου τα ρούχα να καθαρίσουν σε βάθος.Παράληλλα την ίδια εποχή άλλαξε ριζικά η μόδα και άρχισαν να εμφανίζονται νέα είδη συνθετικών υφασμάτων που ήταν πιό ευπαθή από τα βαμβακερά και δεν είχαν μεγάλη αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες.Έτσι όλο και περισσότεροι άρχισαν να εγκαταλείπουν τους 60 °C και να πλένουν τα χρωματιστά στους 40 °C.Παρ'όλα αυτά τα προγράμματα υψηλών θερμοκρασιών (80-95 °C)συνέχισαν για πολλά χρόνια να χρησημοποιούνται για το πλύσιμο των λευκών ρούχων,καθώς η υψηλή θερμοκρασία έχει και λευκαντική δράση.Για αρκετά χρόνια οι στάνταρ θερμοκρασίες πλύσης ήταν:
-90 °C για τα λευκά,
-60 °C για σεντόνια και πετσέτες και
-40 °C για τα χρωματιστά.

Κατά την δεκαετία του '90,οι συνθέσεις των απορρυπαντικών εξελείχθηκαν ακόμη περισσότερο και τα απορρυπαντικά απέκτησαν πιό πολύπλοκες φόρμουλες που περιείχαν επιπλέον ενισχυτικές ουσίες όπως ενεργό οξυγόνο,οπτικά λευκαντικά,ενεργοποιητές ενζύμων κτλ,ενώ εμφανίστηκαν και νέες μορφές εκτός από την παραδοσιακή σκόνη όπως υγρά,gel και ταμπλέτες.Όλα αυτά προμύνηαν την τάση για πλύσιμο σε ακόμη χαμηλότερες θερμοκρασίες.

Το 1999,η ένωση εταιρειών απορρυπαντικών και καθαριστικών της Ευρώπης(AISE),λανσάρισε σε ολόκληρη την ευρώπη την καμπάνια Washright.Στόχος της συγκεκρειμένης καμπάνιας ήταν ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και η προώθηση της οικολογικής συνήδεισης και της μείωσης της σπατάλης στο πλύσιμο των ρούχων.Έτσι προέτρεπε μεταξύ άλλων πρακτικών και την μείωση των θερμοκρασιών πλύσης και την κατάργηση της πλύσης στους 90 ºC.   Η απήχηση της καμπάνιας ήταν μεικτή.Άλλες χώρες ήταν δεκτικές σε αλλαγές,ενώ άλλες εμφανίστηκαν πιό δύσπιστες και είχαν την τάση να συνεχίσουν να πλένουν σε υψηλές θερμοκρασίες.Παρ'όλα αυτά όμως με το πέρασμα του χρόνου και την πλύση εγκεφάλου από τις εταιρείες απορρυπαντικών ότι τα προϊόντα τους καθαρίζουν από τους 30 °C,άρχισε να γίνεται όλο και πιό διαδεδομένη η πλύση στους 30 °C αντί 40.Έτσι τα standards άλλαξαν,και τα περισσότερα νοικοκυριά κατάργησαν τους 90 ºC.Τα νέα standards εγιναν:
-60 °C  αντί 90 για τα λευκά
-40 °C αντί 60 για πετσέτες-σεντόνια και ελαφρά χρωματιστά και
-30 °C αντί 40 για έντονα χρωματιστά.
Τα τελευταία χρόνια η προπαγάνδα των εταιρειών για περεταίρο μείωση των θερμοκρασιών πλύσης συνεχίζεται ακάθεκτή και όλο και περισσότρερα απορρυπαντικά αναφέρουν ότι καθαρίζουν τέλεια ακόμη και στους 15 ή 20 °C,δηλ. σε κρύο νερό,αντί για τους 30 °C.Την ίδια τάση ακουλουθούν και οι κατασκευαστές των πλυντηρίων με όλο και περισσότερα καινούρια πλυντήρια να διαθέτουν περισσότερα προγράμματα πλύσης σε κρύο νερό και 30 ºC ,λιγότερα προγράμματα υψηλών θερμοκρασιών,ενώ τα προγράμματα "βρασμού" των 90-95 °C τείνουν να καταργηθούν.

Η πλύση σε χαμηλές θερμοκρασίες σίγουρα είναι ωφέλιμη για την τσέπη μας και το περιβάλλον.Όμως είναι το ίδιο ωφέλιμη και για τα ρούχα?Καθαρίζουν πραγματικά τα ρούχα σε κρύο νερό ή μήπως η καθαριότητα είναι μόνο επιφανειακή?Η αλήθεια είναι ότι όσο πιο ζεστό είναι το νερό τόσο μεγαλύτερη καθαριστική δύναμη έχει.Η θερμότητα του νερού βοηθάει στην αποδέσμευση της βρωμιάς από τα υφάσματα και στον βαθύ καθαρισμό τους.Ακόμη ,τα περισσότερα ένζυμα αλλά και τα οξυγονούχα λευκαντικά δρούν καλύτερα σε θερμοκρασίες από 40 ºC και πάνω.Τέλος, οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 60 °C εξολοθρέυουν και αρκετούς απο τους μικροοργανισμούς που μπορεί να βρίσκονται κρυμμένοι μέσα στα ρούχα,εξασφαλίζοντας υγιεινή.Πλένοντας σε χαμηλές θερμοκρασίες,αυτή η απώλεια ενέργειας του νερού θα πρέπει κάπως να ισοσταθμιστεί.Η ισοστάθμιση αυτή γίνεται εν μέρη από τα χημικά των απορρυπαντικών.Τα σύνχρονα απορρυπαντικά προκειμένου να έχουν την δυνατότητα να δώσουν ικανοποιητικά αποτελέσματα σε χαμηλές θερμοκρασίες ή ακόμη και τελείως κρύο νερό,εμπλουτίζονται με περισσότερες και ισχυρότερες χημικές ουσίες.Μήπως όμως αυτά τα ισχυρά χημικά κάνουν περισσότερο κακό στο περιβάλλον απ'ότι η χρήση παραπάνω ηλεκτρικής ενέργειας για το πλύσιμο σε υψηλότερες θερμοκρασίες?Μήπως η αλόγιστη χρήση χημικών στα απορρυπαντικά βλάπτει και την υγεία μας?Παλιότερα που όλοι έπλεναν σε υψηλές θερμοκρασίες τα απορρυπαντικά είχαν πιό απλή σύνθεση με λιγότερα χημικά.Τώρα χρησημοποιούνται μεγαλύτερης τοξικότητας ουσίες,και αυτό το διαπιστώνει κανείς και με μία απλή ματιά επάνω στις συσκευασίες των απορρυπαντικών.Επισημάνσεις όπως "Διαβρωτικό" ή "Ερεθιστικό" που πλέον υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα απορρυπαντικά ρούχων ,παλιότερα δεν υπήρχαν στις σκόνες πλυντηρίου.Σκεφτείτε τα όλα αυτά....

Δείτε εδώ το 2ο μέρος