Γιατί τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν θα καταφέρουν να εκθρονίσουν τους κινητήρες εσωτερικής κάυσης

 

Τα τελευταία χρόνια πολύς ντόρος γίνεται για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.Προωθούνται σε πολύ μεγάλο βαθμό και οι περισσότεροι πιστέυουν αυτά θα μας σώσουν από το χρόνιο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης,ενώ όλα δείχνουν ότι τα "μεγάλα κεφάλια" των κυβερνήσεων στις αναπτυγμένες χώρες φιλοδοξούν για την οριστική επικράτηση των ηλεκτροκινητήρων έναντι κάθε άλλου είδους κινητήρα(βλ.ευρωπαϊκή απόφαση για απαγόρευση πώλησης οχημάτων με κάθε είδους κινητήρα εσωτερικής κάυσης  μετά το 2030).Είναι όμως αντάξια να αποτελέσουν τον μοναδικό διάδοχο στην μηχανοκίνηση και να αντικαταστήσουν όλα τα υπάρχοντα συμβατικά οχήματα?

Η απάντηση είναι ότι δεν είναι όλα τόσο ρόδινα όσο κάποιοι θέλουν να μας κάνουν να πιστέυουμε.

Ας δούμε αρχικά μερικά πρωτερήματα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων έναντι αυτών που κινούνται με κινητήρα εσωτερικής κάυσης    .

• Μειωμένο κόστος μετακίνησης αφού η ηλεκτρική ενέργεια είναι συγκριτικά φθηνότερη σε σχέση με βενζίνη/πετρέλαιο
• Μηδενικές εκπομπές ρύπων
• Πιθανές επιδοτήσεις/φοροελαφρύνσεις ως κίνητρο για αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου

Και η λίστα των πλεονεκτημάτων τελειώνει μόλις εδώ.

Ας  δούμε τώρα τα μειονεκτήματα 

• Περιορισμένη αυτονομία.
• Βασανιστικά αργός χρόνος φόρτισης.Για μία πλήρη φόρτιση απαιτούται στην καλύτερη περίπτωση διαρκεί 30-60 λεπτά(ανάλογα με την χωρητικότητα της μπαραρίας).,πολύ περισσότερο σε σχέση με τα 2 λεπτά που απαιτείται για να γεμίσεις ένα ρεζερβουάρ με βενζίνη ή πετρέλαιο.Και αυτό αφορά μόνο σταθμούς φόρτισης με ταχυφορτιστή.Σε μία κοινή "σπιτική" πρίζα η φόρτιση μπορεί να διαρκήσει από 8 έως 16 ώρες.Άρα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι για να έχει κανείς ηλεκτρικό αυτοκίνητο απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει και μπόλικο ελέυθερο χρόνο.Και φανταστείτε να αρχίσουν να κυκλοφορούν περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.Φανταστείτε τι τεράστιες ουρές θα σχηματίζονται σε κάθε σταθμό φόρτισης οι οποίες θα προχωράνε κάθε μισή ώρα.
• Ακατάληλλα για μακρυνά ταξίδια.Για να πας π.χ. από Αθήνα Θεσσαλονίκη,στον χρόνο του ταξιδιού πρέπει να προσθέσεις και τουλάχιστον άλλη μία ώρα που θα χρειαστεί να σταματήσεις για να το φορτίσεις,αφού η αυτονομία των περισσότερων δεν ξεπερνάει τα 350 χιλιόμετρα.
• Πολύ ακριβότερα από τα συμβατικά αυτοκίνητα
• Οι μπαταρίες έχουν καθορισμένο χρόνο ζωής,πράγμα που σημαίναι ότι πρέπει να αντικαθίστανται μετά από κάποια χρόνια,και το κόστος της αντικατάστασης είναι της τάξης μερικών χιλιάδων ευρώ.Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει με το ρεζερβουάρ ενός συμβατικού οχήματος
• Κίνδυνος άυξησης περιβαλλοντικής ρύπανσης σε μακροπρόθεσμη βάση λόγω της μελλοντικής απόρριψης των μπαταριών μετά την λήξη του χρόνου ζωής τους,οι οποίες είναι γεμάτες βαρέα μέταλλα τα οποία δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο σοβαρές επιπτώσεις μπορεί να έχουν στην χλωρίδα,την πανίδα και τον υδροφόρο ορίζοντα.
• Έλλειψη τεχνογνωσίας από τους μηχανικούς αυτοκινήτων,κάτι που οδηγεί σε αναγκαστική στροφή στις επίσημες αντιπροσωπείες σε περίπτωση βλάβης,οι οποίες εκμεταλλευόμενες την κατάσταση θα χρεώνουν το κάθε ανταλλακτικό και την κάθε εργασία σε τιμές φαρμακείου
• Απρόβλεπτη συμπεριφορά του οχήματος σε περίπτωση βλάβης κάποιας πλακέτας ή εμπλοκής/κρασαρίσματος του λογισμικού που ελέγχει την λειτουργεία του κινητήρα.Αντίθετα ένα συμβατικό όχημα δεν είναι σε τόσο μεγάλο βαθμό εξαρτώμενο από ηλεκτρονικά στοιχεία και λογισμικά.
• Απρόβλεπτες συνέπειες σε περίπτωση βραχυκυκλώματος λόγω ατυχήματος.Υπάρχει ακόμη και κίνδυνος πυρκαγιάς ή ηλεκτροπληξίας σε περίπτωση διαρροής του φορτίου της μπαταρίας σε κάποια μεταλλική επιφάνεια του αυτοκινήτου που μπορεί να έρθει σε επαφή με το ανθρώπινο σώμα,αφού τα φορτία που διακινούνται από τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ξεπερνούν τα 300 V
• Αν μείνεις από βενζίνη ή πετρέλαιο,αν εσύ ή κάποιος άλλος φέρει μερικά λίτρα σε μπιτόνι το ρίχνεις στο ρεζερβουάρ,βάζεις μπροστά,φέυγεις και πας στο πλησιέστερο βενζινάδικο για φουλάρισμα.Αν μείνεις από ρέυμα με ηλεκτρικό, το αμάξι πρέπει να φορτωθεί αναγκαστικά σε γερανό από την οδική βοήθεια για να πάει για φόρτιση
• Πλήρης έλλειψη υποδομών φόρτισης στην χώρα μας
• Μπορεί να είναι έμμεσα ρυπογόνα,αν το ρέυμα για την φόρτιση τους δεν παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Δεν χρειάζεται καν να μπεί κανείς στον κόπο να "ζυγίσει" τα υπέρ και τα κατά,η ζυγαριά έχει σπάσει προ πολλού.Αν δεν επίλυθούν όλα,ή έστω τα περισσότερα από τα παραπάνω προβλήματα,οι βενζίνες και τα πετρέλαια θα συνεχίσουν να μας συντροφέυουν για πολλά χρόνια ακόμα.Κατά την γνώμη μου το μέλλον στην αυτοκίνηση δεν είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.Η ηλεκτροκίνηση είναι πρακτική μόνο για μικρά αυτοκίνητα πόλης που εκτελούν μόνο κοντινές διαδρομές (π.χ. κοντινές βόλτες,ψώνια,γυμναστήριο ) και όχι για καθημερινή χρήση,μεγάλες διαδρομές,εκδρομές και ταξίδια.

Με τους ρύπους όμως τι θα γίνει?Η λύση βρίσκεται σε εναλλακτικές τεχνολογίες που διατηρούν τα πλεονεκτήματα ενός κινητήρα εσωτερικής κάυσης χωρίς όμως την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η πρώτη εναλλακτική είναι τα βιοκάυσιμα,κάυσιμα δηλαδή που έχουν ως βάση φυτικές πρώτες ύλες και ανακυκλωμένα μαγειρικά λίπη αντί για το πετρέλαιο,όπως η βιοαιθανόλη που μπορεί να αντικαταστήσει την αμόλυβδη βενζίνη και το βιοντίζελ που μπορεί να αντικαταστήσει το ντίζελ.Και το φοβερό με αυτά είναι ότι μπορούν να χρησημοποιηθούν και στους ήδη υπάρχοντες συμβατικούς κινητήρες εσωτερικής κάυσης.Το μοναδικό τους πρόβλημα είναι το υπερβολικά υψηλό κόστος τους,κάτι που θα μπορούσε να επιλυθεί με άυξηση της παραγωγής,έρευνα για βελτίωση και ανάπτυξη πιο αποδοτικών μεθόδων παραγωγής και να δωθούν κίνητρα στην παραγωγή τους με την στροφή των κρατικών επιδοτήσεων σε αυτόν τον τομέα αντί για τα άχρηστα μπαταριοκίνητα .

H δέυτερη εναλλακτική είναι η χρήση του υδρογόνου ως κάυσιμο.Το υδρογόνο είναι ένα απόλυτα καθαρό κάυσιμο που ο μοναδικός ρύπος που εκπέμπεται κατά την κάυση του είναι το νερό.Μπορεί να χρησημοποιηθεί με 2 διαφορετικούς τρόπους.Ο πρώτος είναι η τροφοδοσία κυψελών καυσίμου όπου μέσω μίας ηλεκτροχυμικής αντίδρασης παράγεται ηλεκτρική ενέργεια η οποία τροφοδοτεί έναν ηλεκτροκινητήρα,παρόμοιο με αυτό τον ηλεκτρικών οχημάτων.Άρα έχουμε ουσιαστικά τα ωφέλη ενός ηλεκτρικού οχήματος,χωρίς όμως τις τεράστιες αναμονές για φόρτιση αφού η φόρτιση ουσιαστικά γίνεται γεμίζοντας μία ειδική δεξαμενή με υγρό υδρογόνο(βλ. τεχνολογία FCEV).Ο 2ος τρόπος εκμετάλλευσης του υδρογόνου είναι η χρήση του για την τροφοδοσία ενός κινητήρα εσωτερικής κάυσης.Με τη κατάληλλη μετατροπή,κάυση υδρογόνου μπορεί να γίνει και από έναν απλό βενζινοκινητήρα ή πετρελαιοκινητήρα.Το υδρογόνο είναι απόλυτα ανανεώσιμη πηγή ενέργειας αφούμ πορεί να παραχθεί από το απλό νερό μέσω ηλεκτρόλυσης.Είναι μία πολλά υποσχόμενη τεχνολογία που έχει μεγάλες πιθανότητες να επικρατήσει ως το κάυσιμο του μέλλοντος

Η τρίτη εναλλακτική είναι τα συνθετικά κάυσιμα(e-fuels) ,συνθετικοί υδρογονάθρακες δηλαδή που παράγονται με συνθετικές διαδικασίες ,μέσω της  χυμικής αντίδρασης του υδρογόνου (που παράγεται από το νερό) με διοξείδιο του άνθρακα.Οι ιδιότητες τους είναι παρόμοιες με των βιοκαυσίμων,πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να χρησημοποιηθούν και στους υπάρχοντες κινητήρες εσωτερικής κάυσης,με την διαφορά ότι προσφέρουν πολύ πιο καθαρή κάυση με ελάχιστες εκπομπές καυσαερίων.Το μειονέκτημ είναι ότι η διοαδικασία παραγωγής τους είναι αρκετά ενεργοβόρα και πολύπλοκη με αποτέλεσμα η τιμή τους να είναι αρκετά υψηλότερη από εκείνη των συμβατικών καυσίμων.Όμως αρκετές εταιρείες καυσίμων σε συνεργασία με αυτοκινητοβιομηχανίες πειραματίζονται για την ανάπτυξη μίας αποδοτικής μεθόδου παραγωγής τέτοιων καυσίμων σε βιομηχανική κλίμακα.Εάν επιτευχθεί αυτό στο κοντινό μέλων,η τιμή των συνθετικών καυσίμων αναμένεται να είναι συγκρίσιμη ή και χαμηλότερη από εκείνη των ορυκτών καυσίμων.

Το πιθανότερο είναι λοιπόν να επικρατήσει η χρήση ηλεκτροκίνησης μόνο για μικρά αυτοκίνητα πόλης που εκτελούν μόνο σύντομες διαδεομές,ενώ  για όπου χρειάζονται υψηλότερες επιδόσεις και αυτονομία,να επικρατήσει η χρήση κάποιας από τις 3 παραπάνω "καθαρές" τεχνολογίες εσωτερικής κάυσης ή και συνδυασμός αυτών.Μήπως λοιπόν κάποιοι βιάστηκαν να βάλουν ταφόπλακα στους κινητήρες εσωτερικής κάυσεως?Η πρόβλεψη μου είναι ότι η αργά η γρήγορα θα αναγκαστούν να πάρουν πίσω αυτή την ανόητη απόφαση.